Zestawy do żywienia dojelitowego
Żywienie dojelitowe (enteralne, EN) to jedna z form podawania żywności polegająca na dostarczaniu do światła przewodu pokarmowego substancji odżywczych, wody, elektrolitów, a także pierwiastków śladowych drogą inną niż doustna. Zgodnie z rekomendacjami, żywienie dojelitowe wymagane jest u osób, u których nie ma możliwości zastosowania diety doustnej, a także w przypadku, gdy wystąpiło lub istnieje realne ryzyko pojawienia się niedożywienia. Żywienie dojelitowe polega na wprowadzeniu zgłębnika do światła żołądka lub jelit i podawaniu za jego pomocą specjalnych mieszanek żywieniowych.
Warunkiem żywienia dojelitowego jest prawidłowo działający przewód pokarmowy. Przeciwskazaniami do EN są więc wszelkie choroby układu pokarmowego, w tym niedrożność, ciężki stan zapalny i niedokrwienie jelit, zapalenie otrzewnej, a także wymioty i biegunka.
Stosowane mieszanki do żywienia można podzielić na:
- hipokaloryczne (<0,9kcal/ml),
- normokaloryczne (0,9 – 1,2kcal/ml),
- hiperkaloryczne (>1,2kcal/ml).
Stosowane diety przemysłowe różnią się nie tylko ilością kalorii, ale także składem, wielkością cząstek oraz różną zawartością substancji odżywczych/elektrolitów. Wybór diety dokonywany jest przez lekarza specjalistę, który uwzględni indywidualny stan chorego oraz jego specjalne potrzeby żywieniowe. Podczas całego okresu żywienia dojelitowego, pacjent powinien być pod stałym nadzorem poradni żywieniowej.
W zależności od przewidywanego czasu leczenia stosuje się różne rodzaje zgłębników (cewników) do podawania pokarmu. W przypadku podawania żywienia bezpośrednio do żołądka, przy krótkim czasie leczenia (do 4 tygodni), stosuje się zgłębniki nosowo-żołądkowe, natomiast w przypadku, gdy terapia żywieniowa ma trwać dłużej – stosuje się tzw. przezskórną endoskopową gastrostomię (PEG) lub założoną chirurgicznie gastrostomię. Żywienie dojelitowe podawane poza odźwiernik żołądka wymaga natomiast zastosowania zgłębnika nosowo-dwunastniczego lub nosowo-jelitowego w przypadku terapii żywieniowej trwającej do 4 tygodni.
Przy zastosowaniu zgłębnika nosowo-żołądkowego mieszanki żywieniowe podaje się w objętości 250–300 ml co 4–6 godzin w ciągu 30–45 minut, przy czym zaczyna się od małych objętości i systematycznie zwiększa ilość pokarmu. Należy pamiętać, aby przed każdym podaniem mieszanek mierzyć tzw. objętość zalegającą w żołądku. Możliwe jest także wprowadzanie większych ilości pokarmu (250–400 ml) przy pomocy strzykawki w krótszym czasie. Metoda ta wiąże się jednak z wysokim ryzykiem zachłyśnięcia oraz może być stosowana wyłącznie dożołądkowo. Przy zastosowaniu zgłębnika nosowo-jelitowego preferuje się podawanie preparatów żywieniowych metodą wlewu z zastosowaniem pomp infuzyjnych.
W specjalistycznych aptekach, a także w sklepach medycznych znaleźć można kompletne zestawy zgłębników, butelek i worków do żywienia dojelitowego. Szczegółowych informacji na temat doboru właściwego zestawu do żywienia należy szukać u lekarza specjalisty oraz w poradni żywieniowej.
